Author Archives: Einar H. Guðmundsson

Niels Bohr og Íslendingar VI: Heimildaskrá

Posted on: 16. janúar, 2023 by Einar H. Guðmundsson

Efnisyfirlit  Fróðlegar upplýsingar um Niels Bohr, ævi hans, verk og áhrif, er meðal annars að finna á vefsíðu skjalasafnsins Niels Bohr Archive og einnig á sögusíðu Niels Bohr stofnunarinnar. Sjá einnig viðtöl á vefsíðu AIP (American Institute of Physics): Oral … Continue reading →

Posted in Eðlisfræði, Efnafræði, Tuttugasta og fyrsta öldin, Tuttugasta öldin

Kenning Björns Gunnlaugssonar um innsta eðli efnisins

Posted on: 1. nóvember, 2022 by Einar H. Guðmundsson

Hér eru glærur, sem ég notaði í erindi mínu um Björn Gunnlaugsson á fundi Íslenska stærðfræðafélagsins, 31. október 2022, en þann dag varð félagið sjötíu og fimm ára: Kenning Björns Gunnlaugssonar um innsta eðli efnisins Um frumagnakenningu Björns: Björn Gunnlaugsson, … Continue reading →

Posted in Eðlisfræði, Efnafræði, Nítjánda öldin

Frá höfuðskepnum til frumeinda og öreinda: Íslendingar og kenningar um innstu gerð og eðli efnisins – Greinaflokkur

Posted on: 25. október, 2022 by Einar H. Guðmundsson

Efnisyfirlit  I.   Inngangur ásamt yfirliti um tímabilið frá síðmiðöldum til lærdómsaldar II.  Tímabilið frá upplýsingartímanum til 1850 III. Tímabilið 1850 til 1895 IV. Tímabilið 1895 til 1960 V.  Tímabilið eftir 1960 VI. Saga efniskenninga – Ritaskrár  

Posted in Átjánda öldin, Eðlisfræði, Efnafræði, Miðaldir, Nítjánda öldin, Sautjánda öldin, Sextánda öldin, Tuttugasta öldin

Frá höfuðskepnum til frumeinda og öreinda: Íslendingar og kenningar um innstu gerð og eðli efnisins I

Posted on: 25. október, 2022 by Einar H. Guðmundsson

Inngangur ásamt yfirliti um tímabilið frá síðmiðöldum til lærdómsaldar Í byrjun júlí árið 2012 fylgdist öll heimsbyggðin með af athygli, þegar tilkynnt var, að hin svokallaða Higgs-eind hefði loksins fundist í flóknum tilraunum með LHC, sterkeinda-hraðlinum mikla í CERN. Niðurstaðan … Continue reading →

Posted in Átjánda öldin, Eðlisfræði, Efnafræði, Miðaldir, Nítjánda öldin, Sautjánda öldin, Sextánda öldin

Saga efniskenninga – Ritaskrár

Posted on: 25. október, 2022 by Einar H. Guðmundsson

Fylgirit með greinaflokknum Frá höfuðskepnum til frumeinda og öreinda: Íslendingar og kenningar um innstu gerð og eðli efnisins. DRÖG A.  Yfirlitsrit um sögu efniskenninga B.  Dæmi um vel þekkt rit í Danaveldi til 1850 C.  Nokkur fróðleg rit á íslensku … Continue reading →

Posted in Átjánda öldin, Eðlisfræði, Efnafræði, Miðaldir, Nítjánda öldin, Sautjánda öldin, Sextánda öldin, Tuttugasta öldin

Í tilefni Nóbelsverðlaunanna í eðlisfræði 2022

Posted on: 5. október, 2022 by Einar H. Guðmundsson

Í gær bárust þau ánægjulegu tíðindi að Nóbelsverðlaunin í eðlisfræði 2022 hefðu fallið í skaut þriggja eðlisfræðinga „fyrir tilraunir með skammtatengdar ljóseindir, sem staðfestu brot á ójöfnum Bells og lögðu grunn að skammtaupplýsingafræði“ Verkum verðlaunahafanna er lýst nánar í tveimur … Continue reading →

Posted in Eðlisfræði, Tuttugasta og fyrsta öldin

Raunvísindamenn og vísindasagan

Posted on: 19. apríl, 2022 by Einar H. Guðmundsson

Almennur inngangur Stundum er því haldið fram, að áhugi á vísindasögu sé eins og ólæknandi veirusjúkdómur, sem einkum leggist á fáeina einstaklinga í hópi raunvísindamanna. Það kann að vera nokkuð til í þessu, því margir af fremstu vísindasagnfræðingum heims eru … Continue reading →

Posted in Eðlisfræði, Efnafræði, Stærðfræði, Stjörnufræði

Íslendingar sem birt hafa rit um sögu raunvísinda – Drög

Posted on: 19. apríl, 2022 by Einar H. Guðmundsson

Athugið að skráin er ekki tæmandi – Færsluhöfundur þiggur með þökkum allar athugasemdir sem og ábendingar um viðbætur. Með tíð og tíma er skránni ætlað að ná yfir sem flesta Íslendinga, sem birt hafa ritsmíðar um sögu raunvísinda (þar á … Continue reading →

Posted in Óflokkað

Nokkur gagnleg rit um vísindasögu

Posted on: 19. apríl, 2022 by Einar H. Guðmundsson

Eins og í færslunum Raunvísindamenn og vísindasagan og Íslendingar sem birt hafa rit um sögu raunvísinda mótast eftirfarandi skrár talsvert af áhugasviðum færsluhöfundar (stjörnufræði, eðlisfræði og stærðfræði). Ábendingar, sem bæta úr þessu, eru því vel þegnar. Ritin í listunum geyma … Continue reading →

Posted in Óflokkað

Tvö hundruð og fimmtíu ár frá stofnun embættis konunglegs stjörnumeistara á Íslandi

Posted on: 11. febrúar, 2022 by Einar H. Guðmundsson

Vorið 1772 skipaði Kristján konungur sjöundi Borgfirðinginn Eyjólf Jónsson (1735-1775) stjörnumeistara á Íslandi (Observator paa Vort Land Island). Eyjólfur hafði áður verið aðstoðarmaður Christians Horrebow við stjörnuathuganir í Sívalaturni, og síðan framkvæmt ýmsar mælingar hér á landi, samhliða því að … Continue reading →

Posted in Átjánda öldin, Eðlisfræði, Stjörnufræði